بررسی رابطه برخی عادات پارافانکشنال با علائم کلینیکی ناهنجاری مفصل گیجگاهی- فکی در دختران دبیرستانی یزد

مقدمه: عادات پارافانکشنال الگوهای آموخته شده انقباضات عضلانی هستند که ماهیت پیچیده ای دارند و می توانند اثرات سوء روی دندانها، فکین، عضلات و مفصل گیجگاهی فکی داشته باشند. پس در این میان دندانپزشک نقش مهمی را ایفا کرده و باید اطلاعات لازم را در اختیار بیماران قرار دهد. هدف اصلی این مطالعه بررسی رابطه برخی عادات پارافانکشنال با علائم کلینیکی مشکلات مفصل گیجگاهی- فکی در دختران دبیرستانی بود. مواد و روش ها: در این مطالعه 630 دختر 17-15 ساله که بطور تصادفی از 7 دبیرستان دخترانه شهر یزد انتخاب شده و مورد بررسی قرار گرفتند. با تکمیل پرسشنامه توسط دانش آموزان، معاینه کلینیکی جهت بررسی ناهنجاری مفصل گیجگاهی فکی (TMD) صورت گرفت. معاینه کلینیکی شامل: 1- حساسیت عضلات جونده (تمپورال و ماستر) در لمس، 2- حساسیت مفصل گیجگاهی فکی در طی باز کردن و بستن دهان با لمس، 3- Click مفصلی و 4- حداکثر میزان باز شدن دهان بود. داده ها توسط آزمون آماری Chi-square و ANOVA ارزیابی شدند. یافته ها: در این مطالعه شیوع عادات پارافانکشنال 9/87% بود. بالاترین شیوع عادت مربوط به تکیه  روی دست (Hand leaning) و سپس جویدن آدامس بود. میانگین مدت زمان جویدن 02/2 ساعت در روز (37/1SD=) بود. کمترین شیوع عادت مربوط به بازی با فک بود. بطورکلی 7/50% از دختران دبیرستانی حداقل یکی از علائم کلینیکیTMD را نشان دادند. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که همبستگی کاملاً معنی داری میان تکیه روی بازو (Hand leaning) با حساسیت مفصل گیجگاهی فکی TM (004/0P=) و عضلات جونده (025/0P=) وجود داشت. همچنین همبستگی کاملاً معنی‏داری میان جویدن آدامس با حساسیت TMJ در لمس (003/0P=) و Click مفصلی (031/0P=) و محدودیت باز شدن دهان (003/0P=) وجود داشت. بالاترین شیوع علامت گزارش شده TMD توسط افراد مورد مطالعه، صدای مفصلی بود و شایعترین علامت کلینیکی TMD محدودیت باز شدن دهان بود. نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که همبستگی کاملاً معنی داری میان برخی عادات پارافانکشنال با اختلالات مفصل گیجگاهی فکی وجود دارد.